Το παν στη φωτογραφία είναι το φως, καθώς δίχως φως δεν υπάρχει εικόνα! Μπορεί ως φωτογράφοι να ψάχνουμε προτίστως κάποιο ενδιαφέρον θέμα να αποτυπώσουμε, όμως αυτό το οποίο λαμβάνουμε ή θα πρέπει να λαμβάνουμε πάντα υπόψιν μας, είναι ο φωτισμός!

Ας αναλύσουμε 5 διαφορετικές περιπτώσεις φωτισμού και τί πρέπει να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε κάθε μία από αυτές:

 

1. Καταμεσήμερο

Φωτογραφία: Dimitris Vakri
 

Κατά γενική ομολογία, η πιο ακατάλληλη ώρα για φωτογράφηση είναι το μεσημέρι. Ο ήλιος βρίσκεται στην υψηλότερη θέση, ακριβώς πάνω από τα κεφάλια μας, παράγοντας ένα πολύ σκληρό φως και αδιάφορες -συνήθως- σκιές. Μερικές φορές όμως, μπορεί να είμαστε υποχρεωμένοι να φωτογραφήσουμε εκείνη την ώρα.

Ο πιο εύκολος τρόπος για να χειριστούμε την κατάσταση αυτή είναι με το λεγόμενο fill flash. Δηλαδή να χρησιμοποιήσουμε κάποιο εξωτερικό φλας ή ακόμη και το built-in flash που διαθέτει η κάμερά μας, προκειμένου να ρίξουμε φως στα σκοτεινά σημεία που δημιουργούνται. Μία δεύτερη λύση είναι ο ανακλαστήρας, ο οποίος μπορεί να παίρνει φως από τον ήλιο και να το αντανακλάει απευθείας πάνω στις σκιές που θέλουμε να φωτίσουμε.

 

2. Φωτεινός και συννεφιασμένος ουρανός

Φωτογραφία: Dimitris Vakri
 

Μπορεί αυτός ο φωτισμός να δίνει τη δυνατότητα για όμορφα και δραματικά αποτελέσματα, όμως εγκυμονεί αρκετούς κινδύνους. Ο μεγαλύτερος από αυτούς είναι η φωτομέτρηση του ουρανού, καθώς η κάμερα μπορεί εύκολα να ξεγελαστεί και να υποεκθέσει την εικόνα. Επίσης, πολύ συχνά μπορεί να καταλήξετε με καμμένα κομμάτια ουρανού, αν το φωτόμετρο έχει κάνει μια εκτίμηση για τη συνολική μέτρηση του κάδρου.

Ο πιο απλός και αποτελεσματικός τρόπος στην περίπτωση αυτή, είναι ένα φίλτρο ουδέτερης πυκνότητας με διαβάθμιση. Τα φίλτρα αυτά είναι διαφανή κατά το ήμισυ, με τη μετάβαση να γίνεται με ένα ελαφρύ ντεγκραντέ. Τοποθετώντας, λοιπόν, το κομμάτι στο οποίο υπάρχει η ουδέτερη πυκνότητα, στο πάνω μέρος του κάδρου, θα επιτρέψετε λιγότερο φως από τον ουρανό να εισέλθει στον αισθητήρα. Έτσι, μπορείτε με την άνεσή σας να φωτομετρήσετε το μισό κομμάτι της εικόνας, κρατώντας ταυτόχρονα σωστά μετρημένο και το υπόλοιπο μισό.

 

3. Κόντρα φως

Φωτογραφία: Γιώργος Μασχαλίδης
 

Πρόκειται για μία περίπτωση με την οποία όλοι έχουμε έρθει αντιμέτωποι. Η ιδιαιτερότητά της είναι ότι ακόμη κι αν κάνουμε -θεωρητικά- λάθος μέτρηση και υποεκθέσουμε, μπορεί να βγει ένα ωραίο αποτέλεσμα, πχ. μια ενδιαφέρουσα σιλουέτα. Για τις περιπτώσεις, όμως, που θέλουμε να αποφύγουμε κάτι τέτοιο, υπάρχουν δύο επιλογές.

Η μία είναι να γυρίσουμε την κάμερά μας σε σημειακή ή κεντροβαρής φωτομέτρηση, τοποθετώντας το σημείο πάνω στο θέμα μας. Η δεύτερη λύση είναι παρόμοια με την πρώτη περίπτωση που αναλύσαμε προηγουμένως, χρησιμοποιώντας δηλαδή κάποιο φλας ως fill-in για να γεμίσουμε τις σκιές.

 

4. Χαμηλός φωτισμός

Φωτογραφία: Γιώργος Μασχαλίδης
 

Αναμφίβολλα μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στον κόσμο τής φωτογραφίας. Ειδικά όταν έχουμε να κάνουμε με φωτογράφηση τοπίου, όπου απαιτείται πολύ μικρή τιμή διαφράγματος (δηλαδή λιγότερο φως) προκειμένου να πετύχουμε ένα αρκετά μεγάλο βάθος πεδίου.

Σε αυτή την περίπτωση ασφαλώς, η λύση είναι η χρήση αργής ταχύτητας, σε περίπτωση που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τρίποδο, αλλιώς να ανεβάσετε όσο πιο πολύ μπορείτε το ISO της μηχανής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η φωτογράφηση συναυλιών.

Οι καινούριες ψηφιακές μηχανές μπορούν να παράγουν εντυπωσιακά αποτελέσματα ακόμα και σε ISO 6400! Το θέμα είναι να γνωρίζετε τα όρια της δική σας μηχανής και τις επιπτώσεις τής χρήσης υψηλής ευαισθησίας.

 

5. Η χρυσή ώρα

Φωτογραφία: Michael Patakos
 

Πρόκειται για την ιδανική χρονική στιγμή για φωτογράφηση, η οποία κρατάει όμως για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Η λεγόμενη "Χρυσή Ώρα" ξεκινάει λίγα λεπτά πριν δύσει ο ήλιος και τελειώνει λίγα λεπτά αφότου έχει δύσει τελείως. Εκείνη τη χρονική περίοδο το φως είναι μαλακό, η θερμοκρασία πιο θερμή και η θέση του ήλιου τέτοια που να μπορεί να προσδώσει βάθος στο κάδρο.

Και αυτή όμως η περίπτωση απαιτεί προσοχή, γιατί δεν είναι όλα τόσο ιδανικά όσο φαίνονται. Ο ουρανός πολλές φορές είναι πιο φωτεινός από το έδαφος, με αποτέλεσμα να έχουμε να αντιμετωπίσουμε ό,τι και στη 2η και 3η περίπτωση. Τη λύση έρχεται για μία ακόμη φορά να δώσει το διαβαθμισμένο φίλτρο ουδέτερης πυκνότητας, εξισορροπώντας τη διαφορά φωτεινότητας.

 

Ελπίζω να σας φάνηκαν χρήσιμες οι συμβουλές αυτές! Πείτε μου την άποψή σας στα σχόλια παρακάτω ή κι αν έχετε κάτι ακόμη να προσθέσετε.

 

Φωτογραφία άρθρου: Γιώργος Μασχαλίδης